2.2.1

Klasse 1 Ontplofbare stoffen en voorwerpen

2.2.1.1

Criteria

2.2.1.1.1

Stoffen en voorwerpen in de zin van klasse 1 zijn:

1. Ontplofbare stoffen: vaste of vloeibare stoffen (of mengsels van stoffen) die door een chemische reactie gassen kunnen ontwikkelen met een zodanige temperatuur en druk en met zulk een snelheid dat schade kan worden aangericht aan de omgeving.
   Pyrotechnische stoffen: stoffen of mengsels van stoffen bestemd om als gevolg van niet-detonatieve, zichzelf onderhoudende exotherme chemische reacties een effect te veroorzaken in de vorm van warmte, licht, geluid, gas of rook of een combinatie daarvan.
   
   Opmerking 1: Stoffen die zelf geen ontplofbare stoffen zijn, maar een ontplofbaar gas, damp of stofmengsel kunnen vormen, zijn geen stoffen van klasse 1.
   
   Opmerking 2: Uitgezonderd van klasse 1 zijn ook met water of alcohol bevochtigde ontplofbare stoffen, waarvan het water of alcoholgehalte de aangegeven grenswaarden overschrijdt, alsmede ontplofbare stoffen met plastificeermiddel deze ontplofbare stoffen zijn ingedeeld in klasse 3 of 4.1, - alsmede ontplofbare stoffen die op grond van hun overheersende gevaarseigenschappen zijn ingedeeld in klasse 5.2.
   
   
2. Ontplofbare voorwerpen: voorwerpen die één of meer ontplofbare of pyrotechnische stoffen bevatten.
   
   Opmerking: Voorwerpen die ontplofbare of pyrotechnische stoffen bevatten in een zodanig geringe hoeveelheid of van zodanige aard, dat er geen merkbare gevolgen buiten het voorwerp zijn, zoals scherfwerking, vuur, rook, warmte of een hard geluid, wanneer ze gedurende het vervoer door onachtzaamheid of per ongeluk tot ontsteking komen, zijn niet onderworpen aan de voorschriften van klasse 1.
   
   
3. Stoffen en voorwerpen hierboven niet vermeld en die zijn vervaardigd om een praktisch explosief of een pyrotechnisch effect te veroorzaken.

Voor de doeleinden van klasse 1 is de volgende definitie van toepassing:
Geflegmatiseerd betekent dat een stof (of “flegmatiseermiddel”) aan een ontplofbare stof is toegevoegd om de veiligheid bij de behandeling en het vervoer te verhogen. Het flegmatiseermiddel maakt de ontplofbare stof ongevoelig, of minder gevoelig, voor de volgende invloeden: warmte, schok, stoot, slag of wrijving. Typische flegmatiseermiddelen zijn onder andere: was, papier, water, polymeren (zoals chloorfluorpolymeren), alcohol en oliën (zoals vaseline en paraffine).

2.2.1.1.2

Indien een stof of voorwerp explosieve eigenschappen bezit of kan bezitten, moet worden vastgesteld of de stof of het voorwerp in klasse 1 kan worden ingedeeld, in overeenstemming met de beproevingen, procedures en criteria, vastgelegd in het Handboek beproevingen en criteria, deel I.

stof of voorwerp van klasse 1 is slechts ten vervoer toegelaten indien deze onder één van de in hoofdstuk 3.2, tabel A, vermelde benamingen of n.e.g.-posities is ingedeeld en indien aan de criteria, vermeld in het Handboek beproevingen en criteria, is voldaan.

2.2.1.1.3

De stoffen en voorwerpen van klasse 1 moeten onder een UN-nummer en een benaming of onder een n.e.g.-positie, genoemd in tabel A van hoofdstuk 3.2 zijn ingedeeld.

De interpretatie van de juiste vervoersnaam van de in hoofdstuk 3.2 tabel A, met name genoemde stoffen en voorwerpen moet zijn gebaseerd op het glossarium (verklarende lijst van benamingen) in 2.2.1.4.

Monsters van nieuwe of reeds bestaande ontplofbare stoffen of voor werpen, met uitzondering van inleispringstoffen, die onder meer worden vervoerd voor doeleinden van beproeving, classificatie,
onderzoek en ontwikkeling, voor kwaliteitscontrole of als handelsmonster, mogen worden ingedeeld onder de positie UN 0190 ONTPLOFBARE STOF, MONSTER.

De indeling van in hoofdstuk 3.2 tabel A niet met name genoemde stoffen en voorwerpen in een n.e.g.-positie of in de positie UN 0190 ONTPLOFBARE STOF, MONSTER, alsmede de indeling van bepaalde stoffen waarvan het vervoer is onderworpen aan een speciale toestemming van de bevoegde autoriteit overeenkomstig kolom (6) van tabel A van hoofdstuk 3.2, moet worden uitgevoerd door de bevoegde autoriteit van het land van herkomst.

Deze autoriteit moet ook schriftelijk akkoord gaan met de vervoersvoorwaarden van deze stoffen en voorwerpen.

Indien het land van herkomst geen Overeenkomstsluitende Partij bij het ADR is, moeten de indeling en de vervoersvoorwaarden worden erkend door de bevoegde autoriteit van de eerste Overeenkomstsluitende Partij bij het ADR, die bij de zending betrokken is.

2.2.1.1.4

Stoffen en voorwerpen van klasse 1 moeten zijn ingedeeld in een subklasse volgens 2.2.1.1.5 en een compatibiliteitsgroep volgens 2.2.1.1.6.

De subklasse moet op grond van de in 2.3.0 en 2.3.1 aangegeven beproevingen en onder gebruikmaking van de definities in 2.2.1.1.5 zijn vastgesteld. De compatibiliteitsgroep moet zijn vastgesteld volgens de definities in 2.2.1.1.6. De classificatiecode bestaat uit het nummer van de subklasse en de letter van de compatibiliteitsgroep.

2.2.1.1.5

Definitie van de subklassen

Subklasse 1.1
Stoffen en voorwerpen met gevaar voor massa-explosie (een massa-explosie is een explosie die praktisch op hetzelfde ogenblik plaatsvindt in nagenoeg de gehele lading).

Subklasse 1.2
Stoffen en voorwerpen met gevaar voor scherfwerking, maar niet met gevaar voor massa-explosie.

Subklasse 1.3
Stoffen en voorwerpen met gevaar voor brand en met een gering gevaar voor luchtdruk of scherfwerking of met gevaar voor beide, maar niet met gevaar voor massa-explosie,

1. waarvan de verbranding aanleiding geeft tot een aanzienlijke warmtestraling, of
2. die één voor één uitbranden, waarbij een geringe luchtdruk of scherfwerking of beide optreden.

Subklasse 1.4
Stoffen en voorwerpen die slechts een gering explosiegevaar opleveren indien
ze tijdens het vervoer tot ontsteking of inleiding komen. De gevolgen blijven in hoofdzaak beperkt tot het collo en leiden niet tot scherfwerking van enige omvang of reikwijdte. Een van buitenaf inwerkende brand mag niet leiden tot een explosie op praktisch hetzelfde ogenblik van vrijwel de gehele inhoud van het collo.

Subklasse 1.5
Zeer weinig gevoelige stoffen met gevaar voor massa-explosie, die zo weinig gevoelig zijn dat er onder normale vervoersomstandigheden een zeer geringe kans bestaat op inleiding of op de overgang van verbranding naar detonatie. Als minimum voorwaarde geldt dat ze niet mogen exploderen bij de uitwendige brandproef.

Subklasse 1.6
Extreem weinig gevoelige voorwerpen, zonder gevaar voor massa-explosie. Deze voorwerpen bevatten overwegend extreem weinig gevoelige stoffen en vertonen een verwaarloosbare kans op een onbedoelde inleiding of voortplanting.

Opmerking: Het gevaar dat uitgaat van de voorwerpen van subklasse 1.6 is beperkt tot de explosie van één enkel voorwerp.

2.2.1.1.6

Definitie van de compatibiliteitsgroepen van de stoffen en voorwerpen

A - Inleispringstof

B - Voorwerp dat een inleispringstof bevat en niet voorzien is van ten minste twee doeltreffende veiligheidsvoorzieningen. Enkele voorwerpen, zoals slagpijpjes, samengestelde slagpijpjes en slaghoedjes zijn hieronder begrepen, zelfs indien zij geen inleispringstof bevatten.

C - Voortdrijvende lading of andere deflagrerende ontplofbare stof, of voorwerp dat een dergelijke lading of stof bevat.

D - Springstof of zwart buskruit of voorwerp dat springstof bevat, zonder inleimiddel en zonder voortdrijvende lading, of voorwerp dat een inleispringstof bevat en voorzien is van ten minste twee doeltreffende veiligheidsvoorzieningen.

E - Voorwerp dat springstof bevat, zonder inleimiddel en met voort-drijvende lading (niet bestaande uit een brandbare vloeistof of brandbare gel of hypergolische vloeistoffen).

F - Voorwerp dat springstof bevat, met het eigen inleimiddel, met voortdrijvende lading (niet bestaande uit een brandbare vloeistof of brandbare gel of hypergolische vloeistoffen) of zonder voortdrijvende lading.

G - Pyrotechnische stof of voorwerp dat een pyrotechnische stof bevat, of voorwerp dat zowel een ontplofbare stof als een licht verspreidende, brandstichtende, traanverwekkende of rook producerende stof bevat, met uitzondering van een door water te activeren voorwerp of een voorwerp dat witte fosfor, fosfiden, een pyrofore stof, een brandbare vloeistof of brandbare gel of hypergolische vloeistoffen bevat.

H - Voorwerp dat zowel een ontplofbare stof als witte fosfor bevat.

J - Voorwerp dat zowel een ontplofbare stof als een brandbare vloeistof of brandbare gel bevat.

K - Voorwerp dat zowel een ontplofbare stof als een chemische stof met giftige werking bevat.

L - Ontplofbare stof of voorwerp dat een ontplofbare stof bevat, welk(e) een bijzonder gevaar oplevert (bijv. vanwege de activering door water of vanwege de aanwezigheid van hypergolische vloeistoffen, fosfiden of een pyrofore stof), als gevolg waarvan elke soort gescheiden moet blijven.

N - Voorwerp dat overwegend extreem weinig gevoelige stoffen bevat.

S - Stof of voorwerp, zodanig verpakt of ontworpen dat alle gevaarlijke effecten ten gevolge van het onopzettelijk in werking treden beperkt blijven tot het inwendige van het collo, tenzij het collo is aangetast door brand. In dit laatste geval moeten alle effecten van luchtdruk of scherfwerking voldoende beperkt blijven, zodat ze de brandbestrijdings- of andere noodmaatregelen in de onmiddellijke omgeving van het collo niet aanmerkelijk hinderen of beletten.

Opmerking 1: Elke stof of elk voorwerp in een specifieke verpakking kan slechts in één compatibiliteitsgroep worden ingedeeld. Aangezien het criterium voor de compatibiliteitsgroep S van empirische aard is, is de indeling in deze groep noodzakelijkerwijs gebonden aan de beproevingen voor de indeling in een classificatiecode.

Opmerking 2: Voorwerpen van de compatibiliteitsgroep D of E mogen zijn voorzien van of gezamenlijk worden verpakt met hun eigen inleimiddelen, onder voorwaarde dat deze middelen zijn voorzien van ten minste twee doeltreffende veiligheidsvoorzieningen die verhinderen dat de ontplofbare stof in het voorwerp ontstoken wordt in het geval dat het ontstekingsmechanisme van het inleimiddel onopzettelijk in werking treedt. Zodanige voorwerpen en colli moeten in de compatibiliteitsgroep D of E worden ingedeeld.

Opmerking 3: Voorwerpen van de compatibiliteitsgroep D of E mogen gezamenlijk worden verpakt met hun eigen inleimiddelen die niet zijn voorzien van twee doeltreffende veiligheidsvoorzieningen (d.w.z. inleimiddelen die zijn ingedeeld in de compatibiliteitsgroep B), mits wordt voldaan aan de voorschriften voor de gezamenlijke verpakking MP21 in sectie 4.1.10. Zodanige colli moeten in de compatibiliteitsgroep D of E worden ingedeeld.

Opmerking 4: Voorwerpen mogen zijn voorzien van, of gezamenlijk worden verpakt met, hun eigen (niet-detonerende) ontstekingsmiddelen, onder voorwaarde dat die ontstekingsmiddelen onder normale vervoersomstandigheden niet in werking kunnen treden.

Opmerking 5: Voorwerpen van de compatibiliteitsgroepen C, D en E mogen gezamenlijk worden verpakt. Zodanige colli moeten in de compatibiliteitsgroep E worden ingedeeld.

2.2.1.1.7

Indeling van vuurwerk in de subklassen

2.2.1.1.7.1

Vuurwerk moet normaliter worden ingedeeld in de subklassen 1.1, 1.2, 1.3 en 1.4 op grond van gegevens van beproevingen ontleend aan beproevingsserie 6 van het Handboek beproevingen en criteria. Echter:

1. watervallen die flitspoeder bevatten (zie opmerking 2 van 2.2.1.1.7.5) moeten worden ingedeeld als 1.1G, ongeacht de resultaten van de beproevingsserie 6;
2. aangezien de verscheidenheid van vuurwerk zeer uitgebreid is en de beschikbaarheid van inrichtingen voor de beproevingen mogelijk beperkt is, kan ook in de subklassen worden ingedeeld in overeenstemming met de procedure in 2.2.1.1.7.2.

2.2.1.1.7.2

Vuurwerk kan op grond van analogie worden ingedeeld onder UN-nummers 0333, 0334, 0335 of 0336, en als UN 0431 voor artikelen die worden gebruikt voor theatereffecten, die voldoen aan de definitie voor het artikeltype en aan de 1.4 G specificatie in de Default tabel voor de classificatie van vuurwerk in 2.2.1.1.7.5 zonder de noodzaak van beproe¬vingen overeenkomstig beproevingsserie 6. Een dergelijke indeling kan slechts plaats vinden met instemming van de bevoegde autoriteit. Artikelen die niet zijn genoemd in de tabel, moeten worden ingedeeld op grond van beproevingsgegevens, ontleend aan beproevingsserie 6.

Opmerking 1: Andere typen vuurwerk mogen alleen aan kolom 1 van de tabel worden toegevoegd op grond van volledige beproevingsgegevens, die ter beoordeling zijn voorgelegd aan het ”Sub-Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods” van de Verenigde Naties.

Opmerking 2: Beproevingsgegevens afkomstig van bevoegde autoriteiten die de indeling van typen vuurwerk, gespecificeerd in kolom 4 van de tabel in 2.2.1.1.7.5 in de subklassen in kolom 5 bevestigen of tegenspreken, behoren ter informatie te worden voorgelegd aan het “Sub-Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods” van de Verenigde Naties.

2.2.1.1.7.3

Indien typen vuurwerk van meer dan één subklasse in hetzelfde collo zijn verpakt, moeten deze worden ingedeeld op grond van de meest gevaarlijke subklasse, tenzij beproevingsgegevens, ontleend aan beproevingsserie 6, anders aangeven.

2.2.1.1.7.4

De classificatie aangegeven in tabel 2.2.1.1.7.5 is alleen van toepassing op voorwerpen verpakt in kartonnen dozen (4G).

2.2.1.1.7.5

Defaulttabel voor de classificatie van vuurwerk *1

Opmerking 1: Percentages in deze tabel hebben, tenzij anders aangegeven, betrekking op de totale massa pyrotechnische stoffen (bijvoorbeeld: vuurpijlmotor, voortdrijvende lading, breeklading en effectlading).

Opmerking 2: In deze tabel heeft “flitspoeder” betrekking op pyrotechnische stoffen in poedervorm of als pyrotechnische eenheden zoals voorkomend in vuurwerk, die worden gebruikt in watervallen om een akoestisch knaleffect te veroorzaken, of die worden gebruikt als breeklading of voortdrijvende lading, tenzij

1. wordt bewezen dat de tijd voor de drukstijging in de HSL Flash Composition Test in Aanhangsel 7 van het Handboek beproevingen en criteria meer bedraagt dan 6 ms voor 0,5 g van de pyrotechnische stof; of
2. de pyrotechnische stof een negatief "-" resultaat oplevert in de US Flash Composition Test in Aanhangsel 7 van het Handboek beproevingen en criteria.

Opmerking 3: Afmetingen in mm verwijzen:

1. in het geval van bolvormige vuurwerkbommen en gestapelde vuurwerkbommen, naar de diameter van de bol van de bom;
2. in het geval van cilinderbommen, naar de lengte van de bom,
3. in het geval van vuurwerkbommen in mortier, Romeinse kaarsen, enkelschotsbuizen of mijnen, naar de inwendige diameter van de buis die het vuurwerk bevat of waaruit het vuurwerk bestaat,
4. in het geval van een losse mijn (bag mine) of cilindervormige mijn, de inwendige diameter van de mortier die bedoeld is de mijn te bevatten.

 *1 Deze tabel bevat een lijst van classificaties van vuurwerk, die gebruikt kunnen worden indien gegevens van beproevingsserie 6 niet aanwezig zijn (zie 2.2.1.1.7.2).

2.2.1.1.8

Uitzondering van klasse 1

2.2.1.1.8.1

Een voorwerp of stof mag op grond van beproevingsresultaten en de definitie van klasse 1 van die klasse worden uitgezonderd met goedkeuring van de bevoegde autoriteit van een Overeenkomstsluitende Partij bij het ADR, die tevens kan overgaan tot erkenning van een goedkeuring verleend door de bevoegde autoriteit van een land dat geen Overeenkomstsluitende Partij bij het ADR is, mits die goedkeuring is verleend in overeenstemming met de procedures die volgens het RID, het ADR, het ADN, de IMDG Code of de Technische Instructies van de ICAO van toepassing zijn.

2.2.1.1.8.2

Met goedkeuring van de bevoegde autoriteit overeenkomstig 2.2.1.1.8.1 mag een voorwerp van klasse 1 worden uitgezonderd wanneer drie onverpakte exemplaren die elk afzonderlijk met het eigen inlei- of ontstekingsmiddel of met een extern middel in werking worden gesteld om op de beoogde wijze te functioneren, aan de volgende beproevingscriteria voldoen:

1. Geen enkel uitwendig oppervlak mag een temperatuur bereiken van meer dan 65° C. Een tijdelijke temperatuurpiek van maximaal 200° C is toelaatbaar;
2. Geen scheuring of versplintering van de uitwendige behuizing of verplaatsing van het voorwerp of losgekomen delen daarvan over een afstand van meer dan één meter in eender welke richting;
   
   Opmerking: Indien de goede staat van het voorwerp bij een externe brand in gevaar kan komen, moeten deze criteria door een brandproef worden onderzocht. Zo’n proef is bijvoorbeeld beschreven in ISO 14451-2 met gebruikmaking van een opwarming van 80 K/min.
   
   
3. Geen hoorbare knal met een piek van meer dan 135 dB(C) op een afstand van één meter;
4. Geen flits of vlam die een materiaal zoals een vel van 80 ± 10 g/m²-papier dat contact maakt met het voorwerp kan doen ontsteken; en
5. Geen vorming van rook, damp of stof in zodanige hoeveelheden dat het zicht in een met explosiepanelen van passende grootte uitgeruste ruimte van één kubieke meter meer dan 50% vermindert volgens meting met een gekalibreerde lichtmeter (luxmeter) of radiometer die zich op één meter afstand bevindt van een in het midden van de tegenoverstaande wand opgestelde permanente lichtbron. Gebruik van de algemene leidraad voor de optische-dichtheidsbeproeving van ISO 5659-1 en de algemene leidraad voor het fotometrisch systeem als beschreven in sectie 7.5 van ISO 5659-2 is toegestaan, evenals dat van vergelijkbare methoden voor optische-dichtheidsmeting die voor hetzelfde doel ontwikkeld zijn. De lichtmeter moet aan de achterzijde en zijkanten van een passende afschermkap zijn voorzien om de effecten van verstrooid of lekkend licht dat niet rechtstreeks door de bron wordt afgegeven tot een minimum te beperken.

Opmerking 1: Als tijdens de beproevingen voor criteria a), b), c) en d) nauwelijks of geen rook wordt waargenomen, mag van de beproeving als bedoeld in e) worden afgezien.

Opmerking 2: De in 2.2.1.1.8.1 bedoelde bevoegde autoriteit kan beproeving in verpakte vorm verlangen indien is vastgesteld dat het voorwerp zoals verpakt voor vervoer een groter gevaar kan vormen.

2.2.1.1.9

Indelingsdocumentatie

2.2.1.1.9.1

Een bevoegde autoriteit die een voorwerp of stof indeelt in klasse 1 moet de aanvrager schriftelijk in kennis stellen van deze indeling.

2.2.1.1.9.2

Een indelingsdocument van de bevoegde autoriteit mag in een willekeurige vorm zijn en uit meerdere bladzijden bestaan, onder voorwaarde dat de bladzijden in oplopende volgorde worden genummerd. Het document moet zijn voorzien van een unieke referentie.

2.2.1.1.9.3

De verstrekte informatie moet gemakkelijk zijn te identificeren, leesbaar en duurzaam zijn.

2.2.1.1.9.4

Hieronder staan voorbeelden van informatie die in indelingsdocumenten verstrekt kan worden:

1. Naam van de bevoegde autoriteit en de bepalingen in de nationale wetgeving waaraan zij haar bevoegdheden ontleent;
2. De per vervoerstak geldende of nationale voorschriften waarop het indelingsdocument van toepassing is;
3. Bevestiging dat de indeling is goedgekeurd, verricht of overeengekomen conform de VN-modelbepalingen of de desbetreffende per vervoerstak geldende voorschriften;
4. Naam en adres van de rechtspersoon die met de indeling is belast en alle geregistreerde bedrijfsgegevens waarmee een bedrijf of andere rechtspersoon volgens nationale wetgeving op een unieke wijze kan worden geïdentificeerd;
5. De naam waaronder de ontplofbare stoffen op de markt worden gebracht of anderszins voor vervoer worden geleverd;
6. Juiste vervoersnaam, UN-nummer, klasse, subklasse en bijbehorende compatibiliteitsgroep van de ontplofbare stoffen;
7. Voor zover van toepassing, de maximale netto massa ontplofbare stof van de verpakking of het voorwerp;
8. Naam, handtekening, stempel, zegel of andere identificatie (die duidelijk zichtbaar moeten zijn) van de persoon die door de bevoegde autoriteit is toegelaten om het indelingsdocument af te geven;
9. Indien wordt vastgesteld dat het veiligheidsniveau bij het vervoer of de subklasse afhankelijk is van de verpakking, het verpakkingsidentificatieteken of een beschrijving van de toegelaten:
   • binnenverpakkingen
   • tussenverpakkingen
   • buitenverpakkingen
10. Het onderdeelnummer, leveringsnummer of een andere identificatiereferentie op grond waarvan de ontplofbare stoffen op de markt worden gebracht of anderszins voor vervoer worden geleverd;
11. Naam en adres van de rechtspersoon die de ontplofbare stoffen heeft vervaardigd en alle geregistreerde bedrijfsgegevens waarmee een bedrijf of andere rechtspersoon volgens nationale wetgeving op een unieke wijze kan worden geïdentificeerd;
12. Alle aanvullende informatie over de toepasselijke verpakkingsinstructie en bijzondere verpakkingsvoorschriften, voor zover van toepassing;
13. De indelingsgrondslag, d.w.z. of de indeling is geschied op basis van beproevingsresultaten, de default tabel voor de classificatie van vuurwerk, een vergelijking met ontplofbare stoffen die al zijn ingedeeld, een definitie in tabel A van hoofdstuk 3.2 etc.;
14. Alle bijzondere voorwaarden of beperkingen die de bevoegde autoriteit heeft aangemerkt als relevant voor de veiligheid van het vervoer van ontplofbare stoffen, de mededeling omtrent het gevaar en het internationaal vervoer;
15. De geldigheidsduur van het indelingsdocument indien de bevoegde autoriteit dit passend acht.

2.2.1.2

Niet ten vervoer toegelaten stoffen en voorwerpen

2.2.1.2.1

Ontplofbare stoffen die buitengewoon gevoelig zijn volgens de criteria van het Handboek beproevingen en criteria, deel I, of onderhevig kunnen zijn aan een spontane reactie, alsmede ontplofbare stoffen en voorwerpen, die niet onder een benaming of een n.e.g.-positie genoemd in tabel A van hoofdstuk 3.2 kunnen worden ingedeeld, zijn niet ten vervoer toegelaten.

2.2.1.2.2

Voorwerpen van compatibiliteitsgroep K (1.2 K, UN-nummer 0020, en 1.3 K, UN-nummer 0021) zijn niet ten vervoer toegelaten.

2.2.1.3

Lijst van verzamelaanduidingen